وضعیت فعلی بهره برداری در ایران
طبق برآورد کارشناسان نزدیک به 50درصد واحدهای مرغداری کشور از تجهیزات اتوماتیک و همین مقدار نیز بدون این تجهیزات فعالیت می نمایند.طبق استانداردهای موجود تعداد متخصصین موجود در کشور در حدود یک پنجم حد قابل قبول میباشد.سازمان دامپزشکی کشور در ده سال آینده نیاز به 1200دکتردامپزشک ،10هزار تکنسین و 20 هزار واکسیناتور دارد در مورد مهندسین و تکنسین های دامپروری تعداد مورد نیاز دو برابر این رقم میباشد.
پرورش جوجه در هر مترمربع بستر در ایران بین 10 الی 18 میباشد که این رقم بین 25 تا28 عدد در اروپا و امریکا عمل می شود.
در حال حاضر ضریب تبدیل دان مصرفی به تولید گوشت سفید در کشور رقمی در حدود 5/2 کیلو گرم و برای تخم مرغ 9/2 کیلو گرم میباشد که ارقام استاندارد بین المللی آن به ترتیب ارقام 95/1 و 5/2 کیلوگرم میباشد.
تلفات در جوجه های گوشتی در ایران درحد 10 درصد،درنژادهای تخمی در هنگام پرورش 12درصد در هنگام تخمگذاری 20درصد و مجموعا 32درصد میباشد که ارقام استاندارد به ترتیب 3تا5درصد،5/4 درصد و 10درصد که برای مرغ تخمی مجموعا 5/14 درصد یعنی رقمی در حد نصف تلفات در ایران میباشد.
بالا بودن تلفات در مرغداریها علاوه بر ضررهای مستقیم مانند از بین تعدادی جوجه ،غذا،دارو،واکسن ،سوخت ،مزد کارگر، ضررهای غیر مستقیم فراوانی بعلت اشاعه بیماری در گله علاوه بر تلفات سبب کاهش وزن ،کاهش تولید میگردد. طبق مطالعاتی که درآمریکا صورت گرفته از هنگام تولید تخم مرغ تا هنگامی که درآشپزخانه مورد مصرف قرار می گیرد در حدود 7درصد آنها دچار شکستگی شده و غیرقابل مصرف میگردد در کشور ما بیش از 10درصد است که علت آن نازکی پوست،بعلت فرمولهای نامناسب و حرارت محیطی بالا و جمع آوری غلط تخم مرغ ،عدم استفاده از تکنیکهای پیشرفته و صحیح میباشد.
بطوریکه محاسبه شده برای هر ساعت که مرغ برای ارسال به بازار در قفس بماند بطور تقریب در شرایط خوب نیم درصد کسر وزن می آورد که در ایران بیش از یک درصد است علت آن نیز عدم امکانات کشتارگاهی در نقاط مرغ خیز کشور حمل و نقل غلط، خرابی جاده ها و دور بودن مراکز تولید از مراکز توزیع است.
آمار فوق به روشنی نشان دهنده سطح بسیار پایین مکانیزاسیون بطور اعم و هزینه تولید بالا در واحدهای مرغداری کشور است که این خود نشان دهنده سطح خیلی پایین بازدهی کار در واحدهای مرغداریست که دود این عقب ماندپیها در نهایت هم به چشم صنعت مرغداری و هم به چشم صنایع وابسته به آن می رود.
لذا اگر این دو بخش بخواهند به یکدیگر کمک کرده و مقداری از مسایل و مشکلات را حل کنند باید در بالا بردن سطح تکنیک،فن،و مدیریت آن کوشش نمایند که نتایج مفید هرگونه سرمایه گذاری در این قسمت مستقیما به خود آنها بازخواهد گشت.در اینجا البته ضعف مدیریت را هم باید به آن اضافه کرد. مدیریتهای ما کمتر با مسایل فنی کار آشنایی دارند حتی اگر عنوان فنی را هم به دنبال بکشند. لذا نسبت به سطح و نوع تحصیلات و آگاهی مدیران فنی واحد که بیشترین حجم و پر هزینه ترین کارهای واحد است باید حساس بود و به این پست اهمیتی را که شایسته آن است بخشید و از حجم کار و نفوذ سایر بخشها نظیر اداری،بازرگانی و خدمات که متاسفانه همیشه در تمام رشته های اقتصادی کشور بیشترین رشد را پیدا کرده اند و خود تبدیل به هدف می شوند باید کاست و آنها را به جایگاه اصلی خود که همانا وسیله کار و خدمت به بخش فنی است برگرداند رعایت این اصول در شرایط حاضر که کشور ما در تمام شئون اقتصادی از جمله مرغداری به پیشرفتهای تکنیکی و مهارتهای فنی جهت بالا بردن بازده کار نیازمند است باید بشدت دنبال شود.